არხის მხარდაჭერისთვის შეგიძლიათ გააკეთოთ დონაცია საქართველოს ბანკის მოცემულ ანგარიშზე: GE61BG0000000138099000
რისთვისაა საჭირო კატალიზატორი? მანქანის გამოსაბოლქვი სისტემის შემადგენელი ნაწილია, რომელიც გვეხმარება დამუშავებული აირების მავნე ნივთიერებების პროცენტულ შემცირებაში, მათ შორის ნახშიროჟანგი (CO2), აზოტის ოქსიდები (NOx) და ნახშირწყალბადები (HC). როდესაც ავტომობილის ძრავი მუშაობს, დამუშავებული აირები აცხელებენ კატალიზატორს, რის შედეგადაც ხდება მავნე ნივთიერებების წვა და მათი პროცენტული შემცველობის კლება შედეგად ავტომობილი გადის ამა თუ იმ დაწესებულ ეკოლოგიურ მოთხოვნებს ევრო რეგულაციას (ევრო 4, ევრო 5 და ტექნიკურ ინსპექტირებებს). რისგან შედგება მანქანის კატალიზატორი? კორპუსისგან, რომელშიც განთავსებულია კერამიკული ან ლითონის ფენები. ამ ყველაფრის საყრდენად გამოიყენება პლატინო-ირიდიუმის შენადნობი ზედაპირი – ფილტრირებული ფენა შრეების კონსტრუქციის დახმარებით დამუშავებულ აირებსა და ზედაპირს შორის. შემდგომ ამაზეა განთავსბული კატალიზატორის ფენა. ხდება ნეიტრალიზატორში ნახშირბადის მონოქსიდისა და ნახშირწყალბადების ჟანგვითი რეაქცია და შედეგად გამსოაბოლქვიდან გამოდის შედარებით უვნებელი ნივთიერებები (აზოტი და ნახშიროჟანგი). მაგალითისთვის დიზელის კატალიზატორი შეიცავს platinum, palladium და rhodium-ს და სწორედ ეს განაპირბებს მის ფასს და ამიტომ ხდება ხოლმე ხშირ შემთხვევაში მისი გასაღება მაღალ ფასში ზოგადად გრამი 30$ის ფარგლებში მერყეობს და ავტომობილში 8-9-10 გრამია ხოლმე საშუალო შემცველობა. არსებობს კატალიზატორის ორი ტიპი: ორმხრივი, რომელიც ძირითადად დიზელის ავტომობილებში გვხვდება. სამმხრივი, რომელიც ჯერ კიდევ 1981 წელს შეიქმნა ის ჟანგვითი პროცესების გარდა არდამწვარ ნახშირწყალბადებს ფილტრავს თუ არ გვინდა, რომ ჩვენს ირგვლივ არსებულ გარემოს და ისევე ჩვენ თავს მივაყენოთ ზიანი სხვადასხვა ტოქსიკური აირებით, რომელიც იწვევს კიბოს და სხვა დაავადებებს, აუცილებელია არ გავყიდოთ კატალიზატორი, 70 000 – 150 000 კილომეტრზე მეტი გარბენის შემთხვევაში პროფილაქტიკის მიზნით ვამოწმოთ მის მდგომარეობას რადგანაც ქარხნულად მეტის გამოყენებაზე არაა გათვლილი, როგორც დიზელის ისე ბენზინის ავტომობილებში და როგორც ფილტრი მიკრონაწილაკები გაჭედავენ, უკვე ვეღარ გაატარებს ჰაერს. აუცილებლად საჭიროებს გაწმენდას ან შეცვლას. ასევე გამოყენების ვადა შეგვიმცირდება იმ შემთხვევაში თუ წვის სისტემა გაუმართავია ავტომობილში, ამის მიზეზი ხშირ შემთხვევაში დაბალი ხარისხის საწვავია. რა სიმპტომები ახასიათებს გაუმართავ კატალიზატორს? სამართავ დაფაზე ანთია ძრავის შემწომების ნათურა, დაიკლო სიმძლავრემ, ხმები გვესმის კაკუნის მაღალ ბრუნებზე, გამოსაბოლქვი სისტემიდან ნაკადი სუსტია ან მორიგეობითი არ არის. როგორ შევამოწმოთ კატალიზატორი გაუმართავობაზე? ვიზუალური შემოწმება – არ უნდა აღენიშნებოდეს დეფორმირებები და ბზარები, ვამოწმებთ უკუწნევას გამოსაბოლქვ სისტემაში მანომეტრის დახმარებით, თუ ის მაღალია ესეიქი არის გაუმართავობა. დიაგნოსტიკა ძრავის ტესტერით სპეციალური მოწყობილობის აალების სანთლების ადგილზე მონტაჟით. შესაძლებელია სპეციალური სითხის დახმარებით პროფილაქტიკური გაწმენდა, რომლის შეძენა ავტო მაღაზიებშია შესაძებელი (მისი დამატება ხდება საწვავის ავზში), ამ მეთოდით ჭვარტლს და სხვა მავნე აირებს მოვიშორებთ, ასევე შესაძლებელია კომპრესორის დახმარებით გაწმენდა, სხვა შემთხვევაში კი მოგვიწევს ნეიტრალიზატორის გაწმენდა აგრეგატის დემონტაჟით და დაშლით. მოკლედ საბოლოო ჯამში კატალიზატორი ავტომობილის ერთადერთი ნაწილია, რომლითაც ხდება მავნე აირების გარემოში შემცირება, რომლის ნაწილიც ყველა ჩვენ ვართ და ამიტომაც სანამ ჩააბარებთ კატალიზატორს 800-1000 და 1200 ლარად დაფიქრდით შედეგებზე, რადგანაც საქართველოში მილიონზე მეტი ავტომობილი გადაადგილდება ყოველდღე მათი გამონაბოლქვი სულ რომ 10%-ით მცირდებოდეს კატალიზატორის დახმარებით ეს 10% მილიონ ავტომობილზე წელიწადში მნიშვნელოვანი ციფრია და ისეთი მცირერიცხოვანი ერისთვის როგორიც საქართველოა ყოველი ადამიანის სიცოცხლე მნიშვნელოვანია, ამიტომ ნუ იქნები ეგოისტი, იფიქრე მომავალ თაობაზე და დაიმახსოვრე არ გაყიდო კატალიზატორი. გამოგვიწერეთ სოციალურ ქსელებში: http://www.youtube.com/subscription_center?add_user=/GiorgiLaluashvili https://www.facebook.com/giolaluashviliofficial/ https://instagram.com/g.laluashvili
